اقلیم شناسی دربرنامه ریزی محیطی

 

بحران آب در سال 1394 

 ایران با مساحت یک میلیون و ششصد و پنجاه هزار کیلومتر مربع در کمربند خشکی دنیا واقع شده است. سی و شش درصد مساحت کشور را منطقه فراخشک، بیست و نه درصد مناطق خشک و بیست درصد را مناطق نیمه‌خشک تشکیل می‌دهد      .   

به عبارت دیگر هشتاد و پنج درصد کل پهنه سرزمین ایران، براساس شاخص‌های علمی  نیمه‌خشک، خشک و فراخشک قلمداد می‌شوند. نکته دوم این است که متوسط بارندگی سالانه در کشور دویست و پنجاه میلیمتر است که یک سوم میانگین جهانی است.

 

 

   بنابراین، ایران در زمره مناطق کم باران دنیا به‌شمار می‌آید. نکته بعدی این است که با این میزان بارندگی اندک، متوسط پتانسیل تبخیر سالانه در جهان هفتصد میلی متر و در ایران دوهزاروصد میلی متر است  .در عین حال که میزان بارندگی در کشور کمتر از یک سوم جهانی است متوسط تبخیر سالانه نیز سه برابر میانگین جهانی است. با توجه به این ملاحظات آن چیزی که به مثابه یک امر راهبردی برای کشور مطرح است، این است که حتی المقدور حداکثر تلاش خود را بر تقویت وضعیت سفره‌های آب‌های زیرزمینی معطوف کنیم. باید از طریق آبخیزداری و آبخوانداری و فعالیت‌هایی از این قبیل، منابع آب کشور را ساماندهی کنیم  .

موضوع بحران آب ظرف سال های گذشته به عنوان یکی از اصلی ترین معظلات ایران به حساب می آید. هدر رفت سهم زیادی آب شرب در کنار عدم استفاده بهینه آب در بخش کشاورزی و صنعت این معضل را جدی تر کرده تا بحث مدیریت آب از اهمیت ویژه تری برخوردار باشد. گرمای هوا درزمستان زیاد بود و از طرفی میزان بارندگی برف هم کم. میزان بارش هم نسبت به سال آبی گذشته کمتر بوده است. آنچه بسیار غیر مترقبه بوده درجه حرارت بالای زمستانی است که پشت سر گذاشتیم. درجه حرارت حدود بیش از دو و نیم درجه گرم تر از سال های گذشته بوده است. این دو ونیم درجه سانتی گراد که می گوییم معنایش این است که میزان تبخیر بسیار بالا بوده است لذا آب های سطحی و آب هایی که در سد ها بوده پتانسیل تبخیر در آن افزایش پیدا کرده. در عین حال بارندگی هم کمتر بوده است. یعنی دو مولفه اصلی را داریم که هر دو از وضعیت نامساعدی برای آب اطلاع می دهند. ما حدود سی میلی متر بارندگی کمتر داشته ایم. وقتی با کمبود ها و محدودیت ها روبرو می شویم نقش مدیریت بسیار با اهمیت است. مادامی که در دوران فراوانی هستیم در هر منبعی که باشد مشکل زیادی نداریم و مدیریت نمی تواند جلوه های اصلی فن و تخصص خودش را نشان دهد اما در محدودیت ها این موضوع پررنگ می شود.چهارده سال است که ایران از خشکسالی رنج می برد . مدیریت آب یک مدیریت فرابخشی است و تمام مردم در آن نقش دارند. از درون خانه هایمان که آب مصرف می کنیم تا در مزارع، مراکز صنعتی و در تمام این موارد بحث مدیریت آب مطرح است. پس باید سعی کنیم اهتمام جمعی ایجاد کنیم که مدیریت آب را به شکل صحیح انجام دهیم

 

 .

 

 

 

 

سرانه مصرف یک ایرانی در روز دویست و هفتاد لیتر است .این عدد در کشورهای اروپایی یکصدوسی لیتر است. ما در یک روز حداکثر آبی که برای شرب مصرف می کنیم حدود هشت لیتر بیشتر نیست. بر این اساس ما در یک سال هزار لیتر آب مصرف کرده ایم که آب شرب بوده است. این عدد در حالی است که صد متر مکعب مصرف خانگی داشتیم. یعنی صد برابر مصرف مصرف آب شرب است.دو موضوع مهم ذیل می تواند بسیاری از مشکلات را مرتفع سازد.

1-      فرهنگ سازی است.

2-      جلوگیری از آلودگی منابع آیی است.